قوطی های فلزی ای که در صنعت غذایی مورد استفاده قرار میگیرند، به این دلیل که میتوانند کیفیت مواد داخلی خود را از نظر ویتامینها و پروتئینها و … حفظ کنند، تا به امروز، بهترین ظروف برای بستهبندی مواد غذایی محسوب میشوند و تاکنون هیچ ماده دیگری نتوانسته است جای این قوطیهای فلزی را بگیرد؛ به طوری که قادر است به مدت دوسال کیفیت مواد داخلی خود را حفظ کند.
صنعت قوطیسازی به خصوص در دهههای اخیر روند رو به رشدی داشته است و توانسته است از نظر تکنولوژیکی، پیشرفتهای قابل ملاحضهای داشته باشد. این روند صعودی درکشور ما نیز قابل مشاهده است به طوری که در گذشته برای ساخت این قوطیها از سیستمهای درز لحیمی استقاده میشد و حجم این قوطیها بسیار زیاد بود ولی در سالهای اخیر حجم این قوطی ها کم شده است و از سیتم درز جوش به جای لحیمی استفاده میشود.
در صنعت قوطی سازی از انواع مختلفی از ورق، از جمله ورق قلع اندود، ورق بدون قلع و ورق آلومینیوم استفاده میشود. در ایران، سالانه چیزی در حدود ۲۵۰۰۰۰ تن، ورق قلع اندود و بدون قلع به مصرف میرسد و شركت فولاد مباركه که تنها تولیدكننده این نوع ورق است، قادر است سالانه در حدود ۱۰۰۰۰۰ تن تولید داشته باشد. به همین دلیل به ناچار در هر سال بیش از 150000 تن از این ورقها به ایران وارد میگردد که در ضخامتهای مختلفی موجود هستند.
حمایت از صنعت قوطیسازی
از این جهت که صنعت قوطیسازی از صنایع قدیمی ایران محسوب میشود، بنابراین بیشتر از ۷۰% ماشین آلات و تجهیزاتی که در كارخانجات قوطیسازی و چاپ موجود هستند، به ۲۵ الی ۳۵ سال پیش باز میگردند که به تدریج در حال پیر شدن هستند و به همین دلیل هم واردات ماشین آلات این صنعت در سالهای اخیر افزایش داشته است.
با توجه به اینكه صنایع فرآوری محصولات كشاورزی و صنایع تبدیلی كشورمان ناچیز است و بیشتر مواد غذایی كنسرو شده، آب میوه، نوشابه و غیره، قابلیت صادر شدن به کشورهای دیگر را دارند، بنابراین ایجاد کردن ظرفیتهای جدید قوطیسازی و چاپ روی فلز به یک امر حیاتی تبدیل شده است. تاکنون چندین واحد قوطیسازی جهت خرید آخرین تكنولوژیهای صنعت قوطی سازی، دست به کار شده اند. برای این کار سرمایه گذاریهای کلانی مورد نیازاست و حتما باید حمایتهای دولتی و بانکی در این زمینه صورت بگیرد.
با به وجود آمدن ظرفیتهای جدید در صنعت قوطیسازی، مواد غذایی با كیفیت بهتر، ظرفیت بیشترو قیمت كمتر تولید میشوند و به این ترتیب بستر رقابت با کشورهای خارجی مهیا میگردد. به دنبال صنعت قوطیسازی، صنعت چاپ روی فلز نیز باید از سیستمهای جدید استفاده کند.
مصرف كنندگان انواع قوطیهای فلزی، به مصرف قوطیهای چاپدار تمایل بیشتری نشان میدهند چرا که این چاپها قادر هستند كیفیت ممتاز محصول را حفظ کرده و امكان تقلب در تولید محصول را به صفر برسانند.
مهمترین نیازهای صنعت قوطیسازی
مهمترین نیازهایی که در صنعت قوطی و صنعت چاپ روی فلز وجود دارد، مربوط به كنترل کردن تولید مواد اولیه داخلی و كنترل نمودن واردات مواد اولیه است که حتما باید مطابق با استانداردهای بینالمللی باشد.
همچنین حتما باید تمام تولیدكنندگان، مواد غذایی را به صورت استاندارد بستهبندی نمایند وبه هیچ عنوان نباید محصولات غذایی را به صورت فله ای توزیع کنند. حتما باید دربستهبندی این نوع محصولات، بهداشت مواد غذایی، امنیت غذایی مصرف كننده رعایت گردد تا به دنبال آن هزینههای بهداشتی و درمانی در جامعه کاهش یابد.
200 سال طول کشیده است تا صنعت قوطی توانسته است جوابگوی تقاضا افزاینده جهت بستهبندی محصولات با کیفیت باشد. درطول سالها صنعت قوطی ایران پیشرفتهای زیادی داشته است و توانسته است در تامین نیاز میلیونها نفر که از این قوطیها در زندگی خود استفاده کنند موفق باشد. این نیاز میتواند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم باشد. میزان استفاده از این قوطیها روز به روز افزایش مییابد و پیشبینی میشود که در آیندهای نه چندان دور تبدیل به یکی از پرمصرفترین کالا در بین انسانها در سرتاسردنیا باشد.
مزایای قوطی فلزی
از مهم ترین مزایای این قوطیها این است که چون قابل بازیافت هستند، خطری را برای محیط زیست ایجاد نمیکنند و نسبت به پلاستیک خطر بسیار کمتری برای محیط زیست دارند و مردم میتوانند با خیال راحتتری از آنها استفاده کنند. این بازیافت به قدری توسعه پیدا کرده است که صنایع بازیافت قوطیهای آلومینیومی در دنیا توانسته است به یک صنعت بیلیون دلاری درجهان تبدیل شود که به نوبه خود توانسته است قدم بسیارمهمی درامر بهداشت محیط زیست بردارد.
از مزایای دیگر قوطی می توان به سختی، خورد نشدن، فاسد نشدن و تاریخ انقضای بالای آن اشاره کرد که تمام این موارد سبب حفظ و نگهداری محتویات داخل آنها به بهترین شکل شده است. در داخل این قوطیها میتوان مواد مختلفی مانند غذا، آشامیدنی، رنگ ، اسباب بازی، لوازم التحریر، مواد شیمیایی و … بسته بندی نمود.
در حالت کلی میتوان گفت كه در ایران صنایع تولید مواد اولیه، لوازم و تجهیزات قوطیسازی راه موفقی را طی کرده است، ولی ازآنجایی در زمان بسیار کمی در سطح بین الملل، تحولات تكنولوژیكی در این صنعت ایجاد شده است، بنابراین نیاز است كه صنعت بستهبندی فلزی و چاپ روی فلز در ایران نیز هم پای آنان پیشرفت کند تا بتواند در سطح بینالمللی گام های بزرگی بردارد. اگر این اتفاق نیفتد نیاز به واردات خواهیم داشت.
همچنین با گذشت زمان، به تنوع محصولات در این صنعت روز به روز بیشتر میشود. برای مثال به این قوطیها مواردی از قبیل درب ایزی اپن، درب شیشه و غیره اضافه میشود که برای تولید آن ها باید مواد اولیه متفاوتی استفاده نمود که اگر در ایران تامین نشود، وارد نمودن آن بسیار دشوار خواهد بود. چون که این مواد وارداتی، جزو كالاهای تخصصی به شمار میروند و قسمت مربوط به حقوق و عوارض گمركی هزینههای بسیار بالایی در پی خوهد داشت.
بیشتر این مواد اولیه عمر کمی دارند و نمیتوان آنها را به مدت طولانی نگهداری نمود. بیش از ۷۰% مواد اولیه که در صنعت قوطی مورد استفاده قرار میگیرد، وارداتی است که سبب می شود مقدار زیادی از نقدینگی، برای تولید و ارائه محصولات این صنعت مورد استفاده قرار گیرد.
